مفصل زانو به دلیل فعالیت های زیادی که دارد بیشتر از دیگر مفصل های بدن در معرض آسیب دیدگی است. این مفصل از اجزای مختلفی تشکیل یافته است که وارد شدن هر نوع صدمه به مفصل زانو منجر به صدمه دیدن اجزای آن می شود. آسیب دیدگی غضروف مفصل زانو کمتر باعث درد و تورم و بیشتر باعث محدودیت حرکتی زانو می شود. جراحی میکروفرکچر زانو یکی از روش های جراحی است که برای ترمیم و بازسازی غضروف مفصل زانو، انجام می شود؛ ولی تمامی افراد نمی توانند از این روش استفاده کنند. در این مقاله قصد داریم با نحوه جراحی میکروفرکچر زانو و همچنین کاندیداهای مناسب آن بیشتر آشنا شویم.

 

هدف از انجام جراحی میکروفرکچر زانو

هدف اصلی انجام جراحی میکروفرکچر زانو (Microfracture Surgery)، ترمیم و بازسازی ضخامت غضروف های واقع در مفصل زانو است. به دلیل کمتر بودن تعداد سلول ها و عروق در بافت غضروفی زانو، ترمیم و بازسازی آن نسبت به دیگر اعضای بدن سخت تر است. کمتر بودن عروق خونی باعث احساس درد کمتر در این بخش می شود. از طرفی باید عنوان داشت که برای آسیب دیدگی های خفیف و تخریب بخش کوچکی از غضروف زانو، می توان از این نوع تکنیک جراحی استفاده کرد. تخریب غضروف های سر استخوان های درشت نی و ران و تخریب زیر کشکک زانو به کمک جراحی میکروفرکچر، ترمیم و بازسازی می شوند.

کاندیداهای مناسب برای جراحی میکروفرکچر زانو

پس از مراجعه به متخصص ارتوپد و انجام معاینات فیزیکی لازم، از روش های تشخیصی تصویر برداری اشعه ایکس و ام آر آی استفاده می کنند. نتایج حاصل از این تست ها نشان می دهند که چه کسانی می توانند تحت جراحی میکروفرکچر زانو قرار بگیرند. کاندیداهای مناسب، نتایج بهتر و مطلوب تری از این روش جراحی دریافت می کنند. از جمله این کاندیدها عبارتند از:

• افرادی که بخش کوچکی از غضروف زانوی آن ها صدمه دیده باشد.
• افرادی که آسیب دیدگی غضروف زانوی آن ها موجب ایجاد درد و تورم می شود.
• افراد ورزشکار و فعالی که به دلیل وارد شدن صدمه نمی توانند به فعالیت های ورزشی خود ادامه دهند.

 

کاندیداهای نامناسب برای جراحی میکروفرکچر زانو

بنا به نظریه پزشک متخصص، تمامی افراد آسیب دیده غضروفی زانو، نمی توانند از تکنیک جراحی میکروفرکچر زانو استفاده کنند. در صورت توجه نداشتن به این موضوع مهم، عوارض و خطرات جدی برای بیمار به دنبال خواهد داشت. شرایط کاندیداهای نامناسب برای جراحی میکروفرکچر زانو به صورت زیر هستند.

• افرادی که از بیماری شدید آرتروز در مفصل زانو رنج می برند.
• افرادی که دارای انحراف زانو مانند ناهنجاری های زانوی پرانتزی یا ضربدری هستند.
• افرادی که فعالیت های فیزیکی و تمرینات ورزشی منظم و کافی ندارند.
• افرادی که به بیماری روماتیسم مفصلی زانو و التهاب زانو مبتلا هستند.

 

روش انجام جراحی میکروفرکچر زانو

جراحی میکروفرکچر زانو به روش آرتروسکوپی انجام می شود. آرتروسکوپ میله نازک و مجهز به دوربین کوچکی است که با استفاده از این میله تمامی بخش ها و جزئیات مفصل زانو و غضروف های آسیب دیده، قابل مشاهده هستند. پس از تزریق بی حسی موضعی، در ابتدای جراحی سوراخ های کوچکی روی زانو ایجاد می کنند تا لوله آرتروسکوپ از طریق این سوراخ ها وارد محل آسیب دیدگی شود. سپس با استفاده از تصاویر به دست از مانیتور، به کمک ابزار مخصوصی، غضروف های ناپایدار را برش می زنند تا به یک غضروف پایداری دست پیدا کنند.

در ادامه جراحی، سوراخ هایی به فاصله 3 تا 4 میلی متری روی سر استخوانی که غضروف آسیب دیده وصل است، ایجاد می کنند. در اصطلاح پزشکی به این سوراخ ها میکروفرکچر گفته می شود. از طریق این سوراخ ها، سلول های خونی و مغز استخوان خارج می شوند و در سطح استخوان لایه ضخیمی به نام سوپرکلات ایجاد می کنند. به این روش، جراحی میکروفرکچر زانو و بازسازی غضروف پایان می پذیرد.

 

مزایای انجام جراحی میکروفرکچر زانو

تشخیص به موقع و انجام جراحی میکروفرکچر زانو برای افراد واجد شرایط، مزایای قابل توجهی به همراه خواهد داشت. در ادامه اشاره کوتاهی به این مزایا خواهیم داشت.

• کاهش درد زانو به دلیل تخریب غضروف ها و شل شدن رباط های مفصل زانو
• جلوگیری از دررفتگی زانو به دلیل از بین رفتن غضروف‌های زانو
• افزایش دامنه حرکتی و پیشگیری از قفل شدن زانو
• پیشگیری از آسیب دیدگی های شدیدتر و اجبار به تعویض مفصل زانو
• کاهش تورم و التهاب زانو
• توانایی به انجام فعالیت های روزمره و تمرینات ورزشی

 

عوارض ناشی از جراحی میکروفرکچر زانو

تمامی روش های جراحی و بازسازی بافتی، عوارضی به همراه دارند. بهره گرفتن از تخصص یک جراح ارتوپد مجرب می تواند احتمال بروز این عوارض را به حداقل میزان برساند. از جمله عوارض احتمالی ناشی از جراحی میکروفرکچر زانو عبارتند از:

• احساس درد
• خونریزی
• عفونت
• واکنش آلرژیک به مواد بی حسی موضعی
• ایجاد لخته های خونی
• احتمال تجمع مایع در زانو و رفع خود به خودی آن
• تخریب غضروف زانو به تدریج و با گذشت زمان
• سفت شدن زانو

 

مراقبت های بعد از جراحی میکروفرکچر زانو

رعایت نکات بعد از جراحی، نتایج مفیدی بر جای می گذارد. مراقبت هایی که پس از جراحی میکروفرکچر زانو باید انجام شوند، بهبودی و دوران نقاهت را کوتاه تر و راحت تر خواهند کرد. از جمله این مراقبت ها عبارتند از:

• شرکت در جلسه های فیزیوتراپی
• انجام تمرینات مربوط به عضلات سر استخوان ران با هدف تقویت عضله ها
• انجام تمرینات کششی زانو
• استفاده از دوچرخه سواری ثابت
• انجام تمرینات سطح بالا 12 تا 16 هفته پس از جراحی برای ورزشکاران حرفه ای

مراجعه به پزشک

در مطالب فوق به بررسی نحوه جراحی میکروفرکچر زانو پرداخته شد. افراد دارای فعالیت های بدنی کافی و به دور از بیماری های آرتروز و روماتیسم مفصلی زانو، مناسب این جراحی هستند. جراحی میکروفرکچر زانو از طریق آرتروسکوپی و با هدف ترمیم و بازسازی ضخامت غضروف زانو انجام می شود. داشتن فعالیت بدنی پس از جراحی، در بهبود هر چه سریع تر غضروف مؤثر خواهد بود. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، تجربه و تخصص کافی در زمینه ترمیم آسیب دیدگی های زانو و لگن دارد. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای انجام جراحی میکروفرکچر زانو اقدام کنید.