مفصل لگن یک مفصل گوی و کاسه ای است که دامنه حرکتی بزرگی دارد. این مفصل با افزایش سن و طی انواع بیماری ها و حوادث، آسیب می بیند. برخی از آسیب های مفصلی خفیف هستند و با روش های غیر جراحی قابل درمان هستند. در برخی موارد به علت شدت بالای آسیب دیدگی، نیاز به جراحی توسط فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن خواهد بود. جراحی تعویض مفصل لگن به دلیل پیشرفت هایی که در علم پزشکی حاصل شده است، موفقیت بالایی دارد. در این مقاله قصد دارایم شما را با انواع آسیب هایی که فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن تصمیم به درمان لگن به کمک جراحی می گیرد، بیشتر آشنا می کنیم.

 

چه زمانی بیمار نیاز به جراحی تعویض مفصل لگن دارد؟

زمانی که روش های غیر جراحی مانند دارو درمانی و فیزیوتراپی پاسخگوی درمان مفصل لگن آسیب دیده نباشد، فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن از روش جراحی برای درمان مفصل لگن استفاده می کند. در برخی مواقع آسیب دیدگی مفصل لگن بیمار را از انجام فعالیت های روزانه باز می دارد و بیمار با درد بسیار شدید در نواحی لگن و ران مواجه می شود. ناتوانی در راه رفتن، ایستادن و بالا و پایین رفتن از پله ها از دیگر علائمی هستند که نیاز بیمار به عمل جراحی را بیشتر می کنند. ساییدگی و ضربات شدید به مفصل لگن که به هیچ روشی تسکین پیدا نمی کنند، از شایع ترین علل جراحی تعویض مفصل لگن هستند.

 

چه آسیب های لگنی منجر به جراحی تعویض مفصل لگن می شوند؟

آسیب دیدگی های حاد و شدیدی که منجر به جراحی تعویض مفصل لگن می شوند، در انواع متفاوتی هستند. فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن با درمان و جراحی سریع، از پیشرفت و تخریب بیشتر استخوان مرتبط با مفصل جلوگیری می کند. در ادامه به بررسی و علل بروز این آسیب دیدگی ها می پردازیم.

آرتریت التهابی مفصل لگن
بیماری آرتریت التهابی در واقع نوعی روماتیسم است که در صورت مبتلا شدن به روماتیسم علاوه بر مفصل لگن، دیگر مفصل ها نیز آسیب می بینند و نیاز به درمان یا تعویض دارند. به طور معمول مفصل های لگن و زانو از اولین مفصل هایی هستند که در اثر روماتیسم از بین می روند.

آرتروز مفصل لگن
آرتروز یا استئوآرتریت مفصل نوعی التهاب است که موجب تحلیل رفتن مفصل می شود. این بیماری با افزایش سن شدت بالایی می گیرد. آرتروز باعث تخریب و ریزش غضروف های بین مفصل و استخوان های ران می شود و مفصل لگن ساییده می شود. ساییده شدن بیش از حد مفصل لگن منجر به جراحی توسط فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن می شود.

نکروز سر استخوان فمور
بیماری نکروز بین سنین 20 تا 50 سالگی بروز پیدا می کند و حدود 10 درصد از جراحی های تعویض مفصل را به خود اختصاص داده است. این بیماری بیشتر با نام سیاه شدن سر استخوان فمور شناخته می شود که سیاه شدن سر استخوان منجر به شکستگی آن می شود. تروما، مصرف زیاد الکل، کم خونی داسی و مصرف داروهای حاوی کورتون از شایع ترین علل سیاه شدن سر استخوان فمور هستند.

دیسپلازی مفصل لگن
دیسپلازی مفصل لگن اختلالی مادرزادی است که از تکامل ناکافی مفصل لگن عارض می شود. در این اختلال گوی استخوان فمور به طور کامل درون کاسه استابولوم جای نمی گیرد. در رفتگی لگن ناشی از دیسپلازی و تکامل ناکافی مفصل لگن است. در رفتگی لگن، باعث تفاوت در طول پاها می شود و راه رفتن بیمار را مختل می کند. برای برگرداندن توانایی راه رفتن، فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن از روش جراحی استفاده می کند.

انواع روش های تعویض مفصل لگن

با توجه به میزان آسیب دیدگی مفصل لگن به روش های مختلف جراحی تعویض مفصل لگن انجام می شود. در صورت پیگیری سریع و درمان به موقع، از تخریب زیاد مفصل لگن پیشگیری می شود. تشخیص و انتخاب این روش ها بر عهده فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن است. در ادامه به بررسی روش های تعویض مفصل لگن می پردازیم:

• تعویض کامل مفصل لگن از رایج ترین روش هایی است که برای بازسازی مفصل لگن به کار برده می شود.
• تعویض نیمه کامل مفصل که در صورت آسیب دیدگی های جزئی، بخشی از مفصل بازسازی می شود.
• در تعویض سطحی لگن فقط بخش کمتری از مفصل آسیب دیده ترمیم می شود و بخش زیادی از مفصل طبیعی بیمار حفظ می شود.

 

روش تشخیص نیاز بیمار به جراحی تعویض مفصل لگن

فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن ابتدا توضیحاتی از شرح حال بیمار و وضعیت جسمانی او به هنگام فعالیت و استراحت به دست می آورد. سپس با انجام معاینات فیزیکی و حرکات تشخیصی، مشاهدات خود را به ثبت می رساند. پزشک متخصص برای کسب اطلاعات دقیق از وضعیت مفصل لگن و نواحی اطراف آن، از روش تصویر برداری استفاده می کند. رادیوگرافی و تصویر برداری MRI از رایج ترین روش هایی هستند که اطلاعات دقیق تری در اختیار پزشک می گذارند. این اطلاعات شامل محل دقیق آسیب دیدگی یا میزان آسیب دیدگی ها هستند. همان طور که پیش تر اشاره شد؛ تعویض لگن در سه شکل متفاوت کامل، ناکامل و سطحی انجام می شود.

آسیب دیدگی های تاندون های مفصل لگن نیز در تصویر برداری MRI به وضوح قابل مشاهده هستند.

 

نحوه جراحی تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن پس از بستری بیمار در بیمارستان توسط فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن انجام می شود. در ابتدای جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد. سپس جراح برشی 25 سانتی متری در محل تعویض مفصل ایجاد می کند. محل دقیق مفصل آسیب دیده تعویضی به کمک تصویر برداری از قبل مشخص شده است. پس از ایجاد برش، حفره لگن و بخشی که متصل به استخوان است، خارج می شود. در ادامه، مفصل مصنوعی که از جنس فلز، پلاستیک یا سرامیک است، در محل مفصل اصلی جای گذاری می شود. مفصل و حفره مصنوعی به وسیله سیمان در محل مورد نظر ثابت می شوند تا جوش بخورند. در انتهای جراحی، محل برش به کمک بخیه بسته می شود.

بعد از انجام جراحی تعویض مفصل لگن، چه اقداماتی باید انجام شود؟

مفصل لگن در بخش حساسی از اندام بدن قرار دارد و تمامی حرکات و فعالیت های بیمار به این بخش بستگی دارد. از این رو مراقبت از آن پس از جراحی بسیار حائز اهمیت است و باعث کاهش عوارض احتمالی بعد از جراحی می شود. اقدامات توصیه شده توسط فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن عبارتند از:

• مصرف تمامی داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص ارتوپد به طور دقیق و منظم
• استفاده از وسیله های کمکی مانند عصا یا واکر به هنگام راه رفتن
• انجام تمرینات ورزشی توصیه شده توسط پزشک متخصص
• خشک نگه داشتن محل بخیه تا یک هفته

 

جراحی تعویض مفصل لگن چه عوارضی به همراه دارد؟

جراحی تعویض مفصل لگن ممکن است دارای عوارض جانبی باشد. میزان و شدت این عوارض به مراقبت های درست پس از جراحی و مهارت و دانش فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن بستگی دارد. از جمله عوارض احتمالی پس از جراحی عبارتند از:

• شکستگی مفصل و استخوان ران
• جوش نخوردن مفصل لگن
• آسیب دیدن عروق خونی و ایجاد خونریزی
• عفونت محل جراحی
• در رفتگی مفصل لگن
• نابرابری طول پاها

 

آیا انجام جراحی تعویض مجدد مفصل لگن ضروری است؟

عمر مفصل مصنوعی لگن و پروتزهایی که استفاده می شود؛ به طور معمول 25 سال تخمین زده می شود. نوع جنس و کیفیت پروتز تاثیر مستقیمی در طول عمر مفصل تعویض شده دارد. در صورت جوش نخوردن یا ساییده شدن استخوان ها باید جراحی تعویض مجدد مفصل لگن انجام شود. موفقیت آمیز نبودن جراحی نیز باعث تعویض مجدد مفصل لگن می شود. برای کاهش نیاز به جراحی تعویض مجدد مفصل لگن، باید از مهارت و دانش فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن کمک گرفته شود.

خصوصیات بهترین فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن از جمله جراحی هایی است که حساسیت بالایی دارد و انجام آن به دقت و مهارت بالایی نیاز دارد. از این رو فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن باید خصوصیات کامل یک جراح خوب را داشته باشد. این خصوصیات عبارتند از:

1. علم و دانش کافی برای انجام تمامی مراحل جراحی
2. مهارت و تجربه کافی در صورت بروز مشکلات احتمالی در حین جراحی
3. استفاده از تجهیزات پزشکی مدرن و پروتزها و مفصل های مصنوعی با کیفیت و با دوام
4. برقراری ارتباطی مناسب با بیمار و گرفتن شرح حال کامل بیمار برای تشخیص صحیح روش درمان
5. قابل دسترس بودن در روزها، هفته ها و ماه های بعد از جراحی در صورت بروز عوارض احتمالی

 

مراجعه به پزشک

در مطالب بالا به بررسی جراحی تعویض مفصل لگن در صورت بروز آسیب دیدگی های جدی پرداختیم. به دلیل حساسیت بالایی که این جراحی می طلبد، بایستی از دانش، تجارب و مهارت فوق تخصص جراحی تعویض مفصل لگن استفاده شود. در این صورت بیمار در آینده به تعویض مجدد مفصل لگن نیاز پیدا نخواهد کرد و به فعالیت های روزانه خود بدون هیچ مشکلی ادامه خواهد داد. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، در زمینه تشخیص و جراحی تعویض مفصل لگن تجربه و تخصص کافی دارد. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای تشخیص این بیماری و درمان آن اقدام کنید.