هر نوع اختلالاتی که در بافت استخوانی و غضروفی لگن از بدو تولد نوزاد مشاهده می شود، با نام بیماری مادرزادی لگن نامیده می شود. یکی از این بیماری ها، دررفتگی مادرزادی لگن است و می تواند مشکلاتی برای نوزاد و همچنین فرد بالغ در آینده داشته باشد. در صورت تشخیص به هنگام این بیماری در دوران نوزادی و کودکی، می توان به درمان آن پرداخت. مهم ترین مشکل دررفتگی مادرزادی لگن، اختلال در راه رفتن است. در این مقاله قصد داریم پیرامون بیماری دررفتگی مادرزادی لگن، علائم، دلایل و روش های درمان آن بررسی کنیم. برای دریافت اطلاعات افزون تر تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

 

دررفتگی مادرزادی لگن چیست؟

لگن از دو مفصل گوی و کاسه مانند تشکیل یافته است. مفصل گوی در بخش بالایی استخوان ران قرار دارد و با نام سر فمور شناخته می شود. مفصل کاسه، حفره ای به نام استابولوم است و در قسمت پایینی سر فمور قرار دارد. مفصل های گوی و کاسه به کمک غضروف هایی نرم حرکت می کنند و این غضروف ها باعث تسهیل در راه رفتن، نشستن، برخاستن و… می شوند. در زمان دررفتگی لگن، سر استخوان ران (گوی) به درستی داخل حفره (کاسه) قرار نمی گیرد. به دلیل قرار گیری نادرست گوی و کاسه، غضروف های بین دو مفصل به مرور از بین می روند و استخوان های لگن ساییده می شوند. از این رو بهتر است از همان دوران کودکی، اقدام به معالجه دررفتگی لگن شود.

چه دلایلی باعث دررفتگی لگن به صورت مادرزادی می شوند؟

دررفتگی لگن به صورت مادرزادی و به دلیل اختلال در ژنتیک می تواند عارض شود. به همین دلیل، عوامل وراثتی را مهم ترین دلیل برای دررفتگی مادرزادی لگن عنوان می کنند. در ادامه به شایع ترین دلایل دررفتگی مادرزادی لگن می پردازیم.

• نوزادان دختر به دلیل ساختار متفاوتی که در لگن دارند، بیشتر نسبت به نوزادان پسر در معرض دررفتگی لگن هستند.
• نوزادانی که در زمان تولد در وضعیت بریچ قرار دارند یا از سمت پاها به دنیا می آیند.
• نوزادانی که در بین نزدیکان خانواده خود، دارای سابقه دررفتگی لگن هستند.

 

دررفتگی مادرزادی لگن با چه علائمی همراه است؟

دررفتگی مادرزادی لگن می تواند درجات متفاوتی داشته باشد. به طوری که در برخی از نوزادان خفیف و در برخی دیگر شدت بالایی دارد. در بدو تولد نوزاد امکان مشاهدات ظاهری و علائم آن کمتر است. با رشد نوزاد علائم آن افزایش پیدا می کند و مراجعه به متخصص ارتوپد را الزامی می کند. از جمله مهم ترین علائم دررفتگی مادرزادی لگن عبارتند از:

• طول پاها از یکدیگر متفاوت هستند.
• روی پوست ران، چین و چروک هایی مشاهده می شود.
• پاهای فرد در هنگام راه رفتن، می لنگند و تعادل حرکتی ندارند.
• دامنه حرکتی پاها محدود می شود و حالت انعطاف پذیری در یک سمت بدن بیشتر احساس می شود.

 

عوارض و خطرات دررفتگی مادرزادی لگن

دررفتگی مادرزادی لگن در سه نوع دررفتگی شدید، دررفتگی قابل جا بجایی و دررفتگی خفیف دسته بندی می شود. میزان عوارضی که این بیماری بر جای می گذارد به نوع دررفتگی لگن بستگی دارد. هرچه شدت ضایعه بیشتر باشد، عوارض ناشی از آن نیز بیشتر خواهد بود. در صورتی که درمان به موقع و درستی انجام نشود، لنگیدن پاها به دلیل دررفتگی لگن با گذشت زمان، باعث افزایش درد در پاها و کمر بیمار می شود. همچنین ساییده شدن استخوان ها به دلیل ناموزونی استخوان ها در آناتومی بدن، آسیب پذیری و شکستگی استخوان را افزایش می دهد. بیماری آرتروز از دیگر عوارضی است که دررفتگی مادرزادی لگن به همراه دارد.

 

روش تشخیص دقیق دررفتگی مادرزادی لگن

حدود سه روز بعد از تولد نوزاد، با استفاده از معاینات بالینی می توان پی به ناپایداری لگن در نوزاد برد. به طور معمول، معاینات ابتدایی نوزادان تازه متولد شده، توسط پزشک اطفال یا پرستاران انجام می شود. در صورت مشاهده ناپایداری لگن، باید والدین، نوزاد را به متخصص ارتوپد ارجاع دهند. متخصص ارتوپد با بهره گرفتن از معاینات فیزیکی تخصصی، دررفتگی لگن را می تواند تشخیص دهد. برای تعیین شدت دررفتگی لگن در نوزادان از روش اسکن سونوگرافی استفاده می کنند. همچنین نوزادان دوقلو یا چندقلو باید از لحاظ سلامتی و پایداری لگن، بررسی شوند. برای تشخیص دررفتگی مادرزادی لگن در کودکان از تصویر برداری به روش رادیوگرافی استفاده می کنند. این روش ها، تصاویر واضحی از موقعیت گوی و کاسه در مفصل ران را نشان می دهند.

 

روش درمان دررفتگی مادرزادی لگن در کودکان

برای نوزادانی که در سنین کمتر از 6 ماهگی هستند، از روش بستن بریس یا کمربندهای طبی استفاده می شود. در این دوران، حدود 1 تا 2 ماه، لگن و پاهای نوزاد در وضعیت خاصی قرار می گیرد و بهبودی قابل قبولی حاصل می شود.

پس از گذشت 6 ماهگی، برای درمان دررفتگی لگن، از روش گچ گرفتن استفاده می کنند. این روش نیز برای سنین 6 تا 18 ماهگی مناسب است. در این روش، پزشک ارتوپد با استفاده از جراحی مفصل های لگن (گوی و کاسه) را در داخل هم به شکل درستی جای گیری می کند. سپس پاهای کودک را به وسیله گچ گیری ثابت نگه می دارد. در صورتی که جا اندازی سر استخوان ران در حفره به درستی انجام نشود، بایستی جراحی مفصل ران انجام شود. در این جراحی بنا به شرایط بیمار، بخشی از استخوان ران بریده می شود.

روش درمان دررفتگی مادرزادی لگن در بزرگسالان

هر چه سن درمان دررفتگی مادرزادی لگن پایین تر باشد، نتیجه درمان مطلوب تر خواهد بود. برای سنین بیشتر از 18 ماهگی و همچنین بزرگسالان، به طور یقین از روش جراحی باز مفصل لگن استفاده می شود. به این دلیل که در این سنین، جراحی جا اندازی سر استخوان ران به حفره استابولوم امکان پذیر نیست. در جراحی باز مفصل لگن، جراح اقدام به بریدن یا شکستن بخشی از مفصل لگن می کند و آن را در وضعیتی درست تر قرار می دهد تا استخوان ها جوش بخورند.

 

مراجعه به پزشک

در مطالب فوق به بررسی علل، علائم و روش های درمان بیماری دررفتگی مادرزادی لگن پرداختیم. این ضایعه بیشتر در نوزادان دختر و به دلیل داشتن سابقه خانوادگی عارض می شود. برای درمان دررفتگی لگن نسبت به سن بیمار از روش های بریس طبی، گچ گرفتن و جراحی استفاده می کنند. در جراحی باز لگن، برشی در استخوان های ناهنجار ایجاد می شود. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، در زمینه تشخیص و درمان بیماری های مربوط به مفصل لگن، تجربه و تخصص کافی دارد. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای درمان دررفتگی مادرزادی لگن اقدام کنید.