وجود گودی و شیب جزئی در پشت کمر در تمامی افراد عادی و طبیعی است. چنانچه گودی کمر زاویه ای بیشتر از حد طبیعی داشته باشد، باعث بروز عوارض و مشکلاتی برای بیمار خواهد شد. برای درمان و جلوگیری از پیشرفت عوارض ناشی از گودی کمر روش های درمانی متفاوتی عنوان می شود که روش های غیرتهاجمی، نتایج مطلوب و قابل قبولی در پی دارند. در این مقاله قصد داریم به اختلال گودی کمر شدید و عوارض ناشی از آن و همچنین روش های درمانی مؤثر گودی کمر بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با روش های پیشگیری از گودی کمر نیز تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

 

گودی کمر چیست؟

به وضعیتی از ستون فقرات که در آن انحنای داخلی ناحیه کمر و قسمت تحتانی ستون فقرات بیشتر از حد طبیعی باشد، گودی کمر گفته می شود. گودی کمر در اصطلاح علمی با نام لوردوز نیز شناخته می شود. برای حفظ سلامتی ستون فقرات و کمر، قوس طبیعی کمر لازم است. از بین رفتن قوس کمر یا گودی شدید کمر، هر دو حالت می تواند مشکلاتی مانند کمر درد و دردهای عضلانی برای فرد به وجود آورند. گودی کمر را در هر دو گروه کودکان و بزرگسالان می توان مشاهده کرد. همچنین مادران باردار، به مدت زمان محدودی با این اختلال ستون فقرات مواجه می شوند.

دلایل ایجاد گودی کمر

دلایل شناخته شده ای برای اختلال گودی کمر وجود دارند و هر یک می توانند تأثیرهای خفیف و شدیدی در وضعیت انحنای ستون فقرات ایجاد کنند. بررسی و شناخت دلایل ایجاد گودی کمر، احتمال پیشگیری از برخی عوامل افزایش دهنده گودی کمر را بیشتر می کند. از جمله شایع ترین دلایل گودی کمر عبارتند از:

داشتن اضافی وزن

افرادی که دارای چاقی و اضافی وزن هستند، وزن بیشتری توسط ساختمان اسکلت بندی آن ها تحمل می شود. در نتیجه انحنای ستون فقرات از حالت طبیعی خود خارج و گودی کمر ایجاد می شود.

بارداری

در دوران بارداری، مادر با اضافی وزن زیادی مواجه می شود. فشار وارد شده بر ستون فقرات باعث به وجود آمدن انحنایی در پایین کمر خواهد شد.

اختلال مادرزادی

بیماری های ژنتیکی از همان بدو تولد موجب بروز مشکلاتی در اسکلت بندی و ستون فقرات نوزاد می شود. یکی از تأثیرهای این بیماری ها، ایجاد گودی کمر در کودکان و بزرگسالان است.

تروما

آسیب دیدگی های ناشی از حوادث می تواند باعث وارد شدن ضربه یا تروما به پشت کمر و ستون فقرات شوند. از این رو، حوادثی مانند تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع و… از جمله دلایل ایجاد گودی کمر هستند.

کمبود ویتامین و مواد معدنی

کمبود ویتامین D و مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات باعث تضعیف و نرم شدن استخوان های بدن و ستون فقرات می شود. از عوارض این مواد در بدن می توان به گودی کمر اشاره داشت.

قرار گرفتن در وضعیت های غیر استاندارد

افرادی که به دلیل شرایط مشاغل خود مجبور هستند ساعت ها پشت میز و کامپیوتر بنشینند یا ساعت ها سر پا بایستند، در معرض خطر گودی کمر قرار دارند. نشستن های غیر استاندارد و ایستادن های بدون استفاده از کفش ها و کفی های طبی در طولانی مدت، دلایل بروز این اختلال خواهند بود.

 

عوارض پس از جراحی

برخی از جراحی های مرتبط با ستون فقرات و کمر، عوارضی احتمالی همچون گودی کمر به دنبال خواهند داشت.

علائم و عوارض گودی کمر نسبت به میزان انحنای ستون فقرات، در بیمار مشاهده می شوند. از جمله مهم ترین عوارض عبارتند از:

• احساس درد در بخش های مختلف کمر، گردن و شانه ها
• التهاب کمر
• ضعیف شدن جریان گردش خون در بدن
• تحلیل دیسک بین مهره های ستون فقرات
• ایجاد فتق دیسک کمر
• بروز درد سیاتیک و احساس سوزن سوزن شدن
• وارد شدن فشار مضاعف بر رگ های عصبی
• نداشتن تعادل عضلانی
• کاهش انرژی بدن و افزایش استرس
• ایجاد تغییر در خلق و خوی به دلیل کاهش اعتماد به نفس
• ضعف و خستگی
• ایجاد مشکلات گوارشی

نحوه تشخیص گودی کمر

با مراجعه به پزشک متخصص، پس از انجام معاینات فیزیکی اولیه، دستور به انجام تست های آزمایشگاهی مختلف می دهد. از جمله روش های تشخیص گودی کمر عبارتند از:

• انجام آزمایش خون
• سی تی اسکن
• تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس
• تصویر برداری با استفاده از امواج مغناطیسی MRI
• اسکن استخوان

 

روش های درمان گودی کمر

نتایج به دست آمده از روش های تشخیصی، میزان انحراف ستون فقرات و علت بروز این اختلال مشخص می شود. سپس متخصص ارتوپد نسبت به این نتایج، روش درمانی مفید و مؤثر برای بیمار را انتخاب می کند. در اغلب موارد، روش های درمانی غیرتهاجمی نتایج مطلوبی برای بیمار دارند. در ادامه به بررسی انواع روش های درمان گودی کمر می پردازیم.

انجام حرکات ورزشی

حرکات اصلاحی مختلفی برای اصلاح وضعیت ستون فقرات و گودی کمر تعریف شده است. از جمله این حرکات می توان به کشش فلکسورهای ران، کشش عضلات قسمت پایینی کمر، کشش گربه، حرکت اسکوات و کرانچ شکم اشاره کرد.

فیزیوتراپی

شرکت در جلسه های فیزیوتراپی، باعث تقویت و انعطاف پذیری هر چه بیشتر ماهیچه می شود. حرکات و ورزش ها، طی جلسات فیزیوتراپی زیر نظر کارشناس انجام می شوند.

تزریق دارو

تزریق بی حس کننده ها و داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی به ستون فقرات می تواند در تسکین درد ناشی از گودی کمر مفید واقع شوند. تزریق اپیدورال ستون فقرات و تزریق بلوک عصبی از جمله این داروها هستند.

جراحی

در شرایط بسیار حاد و مزمن گودی کمر که بیمار عوارض سخت و دشواری را متحمل می شود، پزشک متخصص از روش جراحی استفاده می کند. از جراحی می توان به عنوان آخرین روش درمانی برای گودی کمر نام برد.

روش های پیشگیری از گودی کمر

در اغلب موارد می توان از ایجاد یا پیشرفت بیشتر گودی کمر جلوگیری کرد. از جمله روش های پیشگیری از گودی کمر عبارتند از:

• صاف قرار دادن کف پا روی زمین به هنگام نشستن
• خوابیدن رو به بالا و قرار دادن بالشی کوچک زیر زانوها
• قرار گرفتن یک پا بالاتر از پای دیگر به هنگام ایستادن های طولانی مدت به کمک پله یا یک چهار پایه
• خودداری از پوشیدن کفش های پاشنه بلند
• استفاده از بالشی کوچک در پشت کمر به هنگام نشستن
• انجام ورزش شنا

 

مراجعه به پزشک

در مطالب بالا به بررسی دلایل و عوارض گودی کمر و همچنین روش های درمان آن پرداخته شد. از جمله مهم ترین عوارض این اختلال می توان به درد، وارد شدن فشار به رگ های عصبی، تنگ شدن فضای تحتانی دیسک، نداشتن تعادل عضلانی، برآمدگی شکم و… اشاره کرد. انجام حرکات ورزشی، فیزیوتراپی، تزریق دارو و عمل جراحی، مؤثرترین روش های درمانی گودی کمر هستند. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، تجربه و تخصص کافی در زمینه ترمیم آسیب دیدگی های زانو و لگن دارد. شما با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای درمان اختلال گودی کمر اقدام کنید.