به شایع ترین تومورهای بدخیم استخوانی متاستاز استخوان (Metastatic Bone Disease) گفته می شود که منشأ ایجاد آن خارج از بافت استخوانی است. به بیانی دیگر، سایر سرطان ها ایجاد شده در بدن منجر به بروز متاستاز استخوان می شوند که یکی از بدترین عوارض آن سرطان ها شناخته می شود. با شناخت علائم ناشی از بروز متاستاز استخوان می توان به روش های مختلفی کنترل بیشتر و مؤثرتری در بیمار داشت. از این رو در این مقاله قصد داریم با بررسی فرآیند ایجاد متاستاز استخوان به علائم این عارضه بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با روش های درمان متاستاز استخوان تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید
متاستاز استخوان چگونه ایجاد می شود؟
یکی از ویژگی های سلول های سرطانی این است که می توانند در خارج از قسمت منشأ آن رشد و تکثیر فراوان داشته باشند. به این فرآیند، متاستاز گفته می شود و متاستاز استخوان، رشد سلول های سرطانی ناشی از سایر بافت های بدن در استخوان است. در حالت کلی، متاستاز استخوان می تواند به سه روش متفاوت ایجاد شده و رشد داشته باشد. این سه روش عبارتند از:
- روش اول: به صورت مستقیم در استخوان های اطراف تومور دارای بافت غیر استخوانی رشد می کنند.
- روش دوم: سلول های سرطانی از نواحی دور از طریق جریان خون به استخوان می رسند و در آن جا رشد می کنند.
- روش سوم: سلول های سرطانی به کمک سیستم لنفاوی به غدد لنفاوی دور یا نزدیک منتقل می شوند.
متاستاز استخوان چه علائمی به همراه دارد؟
متاستاز ایجاد شده در استخوان به طور معمول به دلیل دردناک بودن شدید زودتر از سایر متاستازها تشخیص داده می شود. به بیانی دیگر علائم ناشی از متاستاز استخوان در کمترین زمان ممکن ظاهر می شوند. بروز سریع علائم و پیگیری سریع بیماری می تواند از مشکلات جدی بعدی پیشگیری داشته باشد. از جمله علائم ناشی از متاستاز استخوان عبارتند از:
- احساس درد شدید و موضعی
- شکستگی استخوان به طور ناگهانی
- فشردگی طناب نخاعی و احساس درد در پشت کمر، اختلال در راه رفتن و بی حسی پاها
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
- مشکل دفع ادرار
- احساس سستی و خواب آلودگی
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- ضعف عضلانی و گیجی
- بی اشتهایی
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به متاستاز استخوان قرار دارند؟
بیمارانی که از انواع سرطان های بدخیم رنج می برند اغلب در معرض متاستاز استخوان قرار دارند. به این سرطان ها، سرطان های اولیه گفته می شود. افرادی که مبتلا به سرطان های پستان، ریه، پروستات، تیروئید و کلیه هستند بیشتر با خطر ابتلا به متاستاز استخوان و رشد سلول های سرطانی در بافت های استخوانی مواجه می شوند. متاستازهای ایجاد شده اغلب در استخوان های ستون فقرات، جمجمه، دنده ها، لگن، بازو و ران ظاهر می شوند. این استخوان ها به دلیل داشتن بیشترین میزان خون، مورد حمله سلول های سرطانی جریان یافته در خون قرار می گیرند.
مشکلات ناشی از متاستاز استخوان
همان طور که پیش تر گفته شد، متاستاز استخوان از عوارض تومورهای سرطانی و بدخیم ایجاد شده در بدن ناشی می شود. تومورهای سرطانی بدخیم به نوبه خود دارای مشکلات و خطرات فراوانی هستند. با ایجاد متاستاز استخوان مشکلات جدیدتری برای بیمار به وجود می آورند که می توانند خطرناک باشند. از جمله مشکلات ناشی از متاستاز استخوان عبارتند از:
- زمانی که سلول های سرطانی به استخوان ستون فقرات حمله کنند، با وارد کردن فشار نخاعی زیاد به سیستم عصبی آسیب می زنند. پیگیری سریع نداشتن نسبت به این عارضه، باعث فلج شدن بیمار خواهد شد.
- متاستاز باعث حل شدن بیش از اندازه استخوان در خون می شود که در این وضعیت کلسیم زیادی در خون آزاد می شود. بالا رفتن سطح کلسیم در خون مشکلاتی مانند پوکی استخوان، نارسایی کلیه و نامنظم شدن ضربان قلب را به همراه خواهد داشت.
متاستاز استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟
افرادی که از سرطان های اولیه رنج می برند بایستی نسبت به عوارض بعدی این بیماری ها اطلاعات کافی داشته باشند. متاستاز استخوان به عنوان یکی از این عوارض، علائمی دارد که بیمار با مشاهده آن ها باید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه داشته باشد. پزشک با گرفتن شرح حال بیمار و پرس و جو از علائم ظاهر شده در بیمار، از روش های دقیق برای تشخیص بیماری استفاده می کند. در ادامه به روش های تشخیص متاستاز استخوان اشاره خواهیم داشت.
- رادیوگرافی ساده
- اسکن رادیو ایزوتوپ یا اسکن استخوان
- تصویر برداری به روش سی تی اسکن
- تصویر برداری به روش ام آر آی
- انجام آزمایش خون
- نمونه برداری از بافت استخوانی
روش های درمان متاستاز استخوان
با توجه به این که متاستاز استخوان خارج از منشأ استخوانی است و ارتباطی به بافت سرطان های اولیه ندارد، برای طی فرآیند درمانی باید نظریه یک تیم پزشکی تشکیل یافته از تخصص های مختلف مورد بررسی و ازریابی قرار بگیرد. روش های درمانی متعددی برای متاستاز استخوان وجود دارند که انتخاب هر یک از روش ها به نتایج آزمایش ها و اسکن ها و شرایط بیمار بستگی دارد. از طرفی این روش های درمانی، با هدف کاهش درد و دیگر علائم بیماری مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله روش های درمان متاستاز استخوان عبارتند از:
- پرتو درمانی
- رادیو داروها
- فرسایش با جریان الکتریکی یا الکل
- سونوگرافی
- فیزیوتراپی
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی
- جراحی برداشتن تومور
- جراحی تثبیت استخوان
- جراحی ترمیم استخوان شکسته
- جراحی با هدف تزریق سیمان استخوانی
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی متاستاز استخوان و علائم ناشی از این عارضه پرداخته شد. احساس درد استخوانی، شکستگی استخوان، بی اختیاری ادرار و مدفوع، احساس ضعف در ساق پا و داشتن حالت تهوع و استفراغ از جمله مهم ترین علائم بیماری متاستاز استخوانی هستند. برای درمان متاستاز استخوان از روش های جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، رادیو داروها و هورمون درمانی استفاده می کنند. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، تجربه و تخصص کافی در زمینه ترمیم آسیب دیدگی های زانو و لگن دارد. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای درمان یا کنترل بیماری متاستاز استخوان اقدام کنید.
