آرتریت زانو یکی از شایع‌ترین مشکلات زانو است که باعث ناتوانی افراد بسیار زیادی در سراسر دنیا شده است. در واقع این عارضه التهاب مفاصل بوده که با تغییرات دژنراتیو استخوان‌ها و غضروف در مفاصل، خود را نشان می‌دهد. در این مقاله از وب سایت دکتر ابوالقاسم زاده با ما همراه باشید تا در خصوص انواع آرتریت، علائم ابتلا، به آن، مراحل درمان و هر آنچه که باید در خصوص این عارضه در زانو بدانید با شما صحبت کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید
آرتریت زانو چیست؟
آرتریت در زانو نوعی التهاب مزمن است که بر اثر تحلیل رفتن غضروف مفاصل زانو به وجود می‌آید. غضروف زانو که در قسمت بالای استخوان درشت نی، قسمت تحتانی استخوان ران و قسمت پشت استخوان کشکک زانو قرار گرفته است، به عنوان یک بالشتک به زانو اجازه می‌دهد به آرامی خم و راست شده و حرکت کند. بنابراین در صورت از بین رفتن آن، فضای بین استخوان‌ها باریک شده و شرایط برای بروز آرتریت فراهم می‌گردد.
انواع آرتریت
آرتریت در زانو که به جهت تحلیل رفتن استخوان یا التهاب در مفاصل به وجود می‌آید به انواع زیر تقسیم می‌شود:
استئوآرتریت زانو
استئوآرتریت در زانو که به عنوان بیماری مفصلی دژنراتیو شناخته می‌شود، شایع‌ترین نوع آرتریت است. در واقع این عارضه به دلیل ساییدگی مفصل زانو بروز می‌کند و با پیشرفت در طول زمان، درد و التهاب غیر قابل تحملی را در بیمار به وجود خواهد آورد. خوب است بدانید که مهم‌ترین عوامل به وجود آورنده این نوع آرتریت شامل موارد زیر می‌شود:
- عوامل ژنتیکی
- اضافه وزن
- عدم مراقبت از زانو در هنگام تمرین‌های ورزش حرفه‌ای
- استفاده‌های نامناسب از زانو
- ابتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، کلسترول، بیماری هموکروماتوز یا سطح بالای آهن در خون
- آرتریت زانو به دلیل کمبود ویتامین D
آرتریت روماتوئید زانو
آرتریت روماتوئید نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم مفصل حمله کرده و باعث التهاب غشای سینوویال یا همان کپسول‌های اطراف مفصل زانو می‌شود. در چنین حالتی سلول‌های التهابی موادی از خود آزاد می‌کنند که با گذشت زمان غضروف زانو را از بین می‌برد. این نوع آرتریت که شیوع بسیار کمتری نسبت به استئوآرتریت در زانو دارد، به عنوان یک اختلال التهابی مزمن و سیستمیک در بدن شناخته می‌شود. به‌طوری‌که ابتلا به آن باعث تورم، دردناک شدن، گرم شدن زانو و در نتیجه مانع از حرکت آن می‌گردد.
آرتریت پس از سانحه یا تروما
نوعی دیگر از آرتریت وجود دارد که به دلیل آسیب‌های وارد شده به زانو ایجاد می‌شود. به طور مثال شکستگی زانو که می‌تواند به رویه مفصلی آسیب برساند یا پارگی منیسک و صدمه به ربات که باعث ناپایداری و ساییدگی مفصل زانو می‌شوند، در گذر زمان منجر به بروز آرتریت در زانو خواهند شد.
علائم ابتلا به آرتریت
شناخت علائم ابتلا به آرتریت در زانو از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند جلوی پیشرفت این عارضه را بگیرد. باید بدانید که آرتریت پیشرفته باعث مالش استخوان‌ها روی یکدیگر و بروز خار استخوان یا استئوفیت می‌شود. همچنین در مواردی شاهد به وجود آمدن زانوهای ضربدری و از بین رفتن فرم آنها خواهیم بود. از مهم‌ترین علائم ابتدا به آرتریت در زانو عبارتند از:
- اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه مثل بالا رفتن از پله‌ها
- درد شدید زانو در اثر انجام حرکات ورزشی یا راه رفتن و ایستادن‌های طولانی مدت
- گرفتگی و قفل شدن زانو به جهت آسیب‌دیدگی و ناهمواری غضروف مفصل زانو
- شنیدن صدای ترک‌خوردگی، کلیک یا ضربه‌خوردن هنگام حرکت دادن مفصل آسیب‌دیده
- سفتی مفصل زانو و دشواری خم و راست کردن آن پس از ابتلا به آرتریت زانو
- ضعف در زانو به جهت کاهش فعالیت و تحلیل رفتن عضلات چهار سر ران
مراحل تشخیص آرتریت زانو
با مشاهده علائمی که نشان‌دهنده ابتلا به عارضه آرتریت در زانو است، باید به جراح و متخصص ارتوپدی مراجعه نمود. در این ملاقات پزشک با بررسی علائم به وجود آمده و دریافت شرح حال پزشکی بیمار، معاینات مختلفی را برای تشخیص پیشرفت عارضه آرتریت انجام می‌دهد. مراحل درمان و تشخیص این بیماری شامل موارد زیر می‌شود.
معاینه بدنی
اولین مرحله تشخیص آرتریت در زانو معاینه بدنی است که توسط پزشک متخصص در مطب انجام می‌شود. معمولا پزشک در معاینه بدنی به دنبال علائم تشخیص آرتریت و میزان پیشرفت آن می‌گردد. برخی از این علائم عبارتند از:
- بررسی وجود تومور، گرمی و قرمزی مفصل
- تشخیص میزان حساسیت اطراف زانو
- بررسی وجود کریپتوس هنگام حرکت
- بررسی مشکلات قدم برداشتن بیمار
- تعیین میزان درگیری مفاصل زانو
- بررسی دامنه حرکت غیر فعال و فعال در فرد مبتلا به عارضه زانو
- تشخیص میزان درد هنگام قرار گرفتن وزنه بر روی زانو
- بررسی نشانه‌هایی مانند آسیب به عضلات تاندول‌ها و ربات‌های اطراف زانو
- بررسی ناپایداری مفصل
انجام تست‌های تکمیلی
پس از آن‌که پزشک معاینات بدنی را انجام داد برای تشخیص دقیق میزان پیشرفت آرتریت و تعیین بهترین روش درمانی، تست‌های مختلف تصویربرداری و آزمایشگاهی را برای فرد بیمار تجویز می‌کند. از جمله تست‌های تصویربرداری می‌توان به عکس‌برداری با اشعه X اشاره کرد. در این عکس‌برداری می‌توان انواع مختلف آرتریت و مراحل پیشرفته بیماری مانند میزان باریک شدن فضای مفصلی، تغییر در استخوان‌ها، تشکیل خارهای استخوانی را مشاهده نمود.
علاوه بر آن تست‌های تکمیلی مثل MRI یا اسکن کامپیوتری CT، برای تعیین وضعیت استخوان‌ها و بافت‌های نرم زانو نیز در نظر گرفته می‌شود که باید توسط بیمار انجام شوند. در نهایت پزشک برای تشخیص نوع آرتریت زانو و احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید، تست‌های آزمایشگاهی را برای بیمار تجویز می‌کند.
روش‌های درمان آرتریت زانو
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آرتریت در زانو به وجود نیامده است. بلکه برای رفع چنین مشکلی، پزشک روش‌هایی را جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری و عوارض ناشی از آن مثل خارهای استخوانی در نظر می‌گیرند. در واقع روش‌های درمانی انتخاب شده باعث تسکین درد و کاهش ناتوانی ناشی از ابتلا به آرتریت می‌شود.
روش‌های غیر جراحی درمان آرتریت زانو
برای کاهش درد و عوارض ناشی از آرتریت، پزشک روش‌های مختلفی همچون گزینه‌های زیر را متناسب با پیشرفت بیماری و شرایط بیمار در نظر می‌گیرد.
اصلاح سبک زندگی
انجام ندادن برخی از کارها در طول روز مثل کاهش فعالیت‌های روزانه، عدم پرداختن به فعالیت‌های پرتحرک و ورزش‌های سنگین مثل دویدن، دوچرخه‌سواری یا کاهش وزن مواردی هستند که باعث بهبود علائم آرتریت و مانع از پیشرفت این عارضه می‌شوند.
فیزیوتراپی
انجام حرکات‌ها و تمرین‌های خاصی فیزیوتراپی، می‌تواند دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری بیمار را تقویت کرده و تا حدودی مشکلات ناشی از آرتریت را از بین ببرد.
استفاده از وسایل کمکی
وسایلی مثل عصا، پوشیدن کفش‌های ضربه‌گیر، کفپوش‌ها، بریس برای نگه داشتن کل بار زانو یا تخلیه‌کردن وزن بدن روش‌هایی هستند که برای ثبات عملکرد زانو، کاهش درد و عوارض آرتریت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مصرف دارو
مصرف داروهای ضد التهابی، از جمله روش‌های کنترل آرتریت در زانو به حساب می‌آیند. برخی از این دارو‌ها عبارتند از:
- مسکن‌های ضد درد مانند استامینوفن و سایر داروهای بدون نسخه
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
- مصرف یک مهارکننده COX-2برای کاهش درد و التهاب
- تزریق داروهای ضد التهابی قوی کورتیکواستروئیدها یا کورتون به مفاصل برای کاهش درد و التهاب
- مصرف مکمل‌های حاوی گلوکزامین و کندرویتین سولفات برای کاهش یا معکوس نمودن پیشرفت آرتریت زانو
- مصرف داروهای ضد روماتیسمی تعدیل‌کننده مثل متوتروکسات یاهیدروکسی کلروکین برای کند کردن روند بیماری آرتریت روماتوئید
- تزریق مکمل ویسکوز به مفاصل برای بهبود کیفیت مایع مفصلی
انجام درمان‌های جایگزین
برخی از درمان‌های جایگزین نیز وجود دارند که ممکن است برای کاهش عوارض آرتریت مفید باشند. این درمان‌ها شامل گزینه‌هایی همچون استفاده از طب سوزنی، پالس درمانی مغناطیسی زانو، تزریق سلول‌های بنیادی یا PRP زانو می‌شوند.
عمل جراحی برای از بین بردن مشکلات آرتریت زانو
در صورت عدم پاسخگویی به درمان‌های غیر جراحی، پزشک معالج انجام برخی از روش‌های جراحی را به بیمار توصیه می‌کند. از این‌رو در ادامه مطلب به معرفی روش‌های مختلف جراحی آرتریت که برای کاهش مشکلات ناشی از این عارضه انجام می‌شود می‌پردازیم.
پیوند غضروف
در این روش برای پر کردن حفره غضروف مفصلی، بافت غضروف طبیعی را از بخش‌های سالم آن بر داشته و برای درمان بخش کوچکی از غضروف آسیب‌دیده استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که این عمل بیشتر برای افرادی که سن پایین‌تری دارند در نظر گرفته می‌شود.
آرتروسکوپی زانو
برای انجام عمل آرتروسکوپی زانو که به جهت تشخیص یا درمان مشکلات مفصلی انجام می‌شود، جراح برش‌های باریکی بر روی زانو ایجاد می‌کند. البته معمولا این عمل برای درمان پارگی منیسک آسیب‌دیده تجویز می‌گردد و کارایی خاصی برای درمان آرتریت در زانو ندارد.
استئوتومی
این روش در مراحل اولیه ابتلا به استئوآرتریت، زمانی که آسیب‌دیدگی در یک طرف مفصل زانو است کاربرد دارد. در این عمل پزشک استخوان درشت‌نی یا استخوان ران را بریده و برای از بین بردن فشار روی مفصل، شکل زانو را تغییر می‌دهد.
عمل آرتروپلاستی یا تعویض کامل یا ناکامل مفصل زانو
در این عمل پزشک به طور کامل یا بخشی از غضروف و استخوان آسیب‌دیده به جهت ابتلا به آرتریت زانو را بر می‌دارد. سپس رویه‌های مفصلی فلزی یا پلاستیکی را جایگزین آن می‌کند.
سینووکتومی
در این روش برای کاهش درد و تورم زانو، پزشک متخصص تحت عمل جراحی بخشی از مفصل آسیب دیده را برمی‌دارد.
ابلیشن رادیوفرکانس
ابلیشن رادیوفرکانس نیز روشی است که برای جلوگیری از ارسال سیگنال‌های درد به مغز، توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود.
نقاهت و ریکاوری بعد از جراحی آرتریت زانو
پس از انجام جراحی زانو دوره‌ای برای بهبودی کامل بیمار باید در نظر گرفته شود. البته معمولا مدت زمان آن به فاکتورهای نظیر نوع عمل انجام شده، شرایط بدنی بیمار، سن بیمار و غیره بستگی دارد.
لازم به ذکر است که پزشک، برای بازگرداندن قدرت و توان بدنی بیمار، انجام حرکات فیزیوتراپی با برنامه‌ای مشخص را تجویز کند. همچنین ممکن است به بیمار توصیه کند برای بازیابی توان خود، از برخی لوازم کمکی مثل بریس، چوب زیر بغل و عصا نیز استفاده نماید. مصرف داروهای ضد التهابی برای کاهش درد پس از انجام عمل جراحی، نیز توسط پزشک تجویز می‌شود.
هزینه جراحی آرتریت زانو
هزینه انجام جراحی زانو به شرایط مختلف بستگی دارد. نوع آسیب به زانو، شرایط بدنی بیمار، هزینه‌های بیمارستان، دستمزد پزشک، نوع جراحی انتخاب شده برای درمان زانو، تعداد روزهای مورد نیاز برای بستری در بیمارستان و انجام آزمایش‌های مورد نیاز قبل و بعد از عمل را می‌توان به عنوان عوامل تاثیرگذار در تعیین هزینه‌ها نام برد.
بهترین جراح زانو تهران
بهترین جراح زانو باید دارای مدرک تخصصی ارتوپدی بوده و تسلط کافی روی اختلالات و بیماری‌های ناحیه زانو داشته باشد. به این ترتیب می‌تواند از تمامی عوارض احتمالی ابتلا به آرتریت در زانو جلوگیری نماید. همچنین می‌تواند با تشخیص دقیق و انتخاب درمان مناسب مانع از پیشرفت بیماری و عوارض ناشی از آرتریت زانو شود.
دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص تومورهای استخوانی و عضلانی با سابقه چندین ساله در زمینه درمان بیماری‌ها و مشکلات مربوط به زانو مثل جراحی زانوی ضربدری یا تعویض مفصل زانو تمامی مراحل تشخیص و درمان مشکلات زانو را به کمک جدیدترین روش‌های درمانی انجام می‌دهد. در حال حاضر ایشان به عنوان یکی از بهترین پزشکان و جراحان تشخیص و درمان بیماری‌های ارتوپدی به ویژه آرتریت در تهران شناخته می‌شوند. جهت ارتباط با ایشان و تعیین وقت مراجعه، می‌توانید به وب‌سایت دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده مراجعه نمایید.
