روتاتور کاف یکی از اجزای مفصل شانه است که ایجاد هر نوع آسیب دیدگی در آن جزء، باعث احساس درد در ناحیه شانه میشود. پارگی روتاتور کاف شانه یکی از شایعترین آسیب دیدگی هایی است که در میان بزرگسالان بیشتر مشاهده میشود. علتهای متعددی برای این نوع عارضه وجود دارند که میتوان به کمک روشهای غیر تهاجمی و تهاجمی درمان کرد. در این مقاله قصد داریم پیرامون پارگی روتاتور کاف شانه و همچنین علل، علائم و روشهای درمان آن بررسی داشته باشیم. برای آشنایی بیشتر در مورد این موضوع، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید
روتاتور کاف شانه چیست؟
روتاتور کاف از 4 عضله و تاندون تشکیل یافته است که وظیفه آن پایداری مفصل شانه است. به بیانی دیگر، به وسیله روتاتور کاف، استخوان بازو به کاسه مفصل شانه وصل میشود. با منقبض شدن عضلههای روتاتور کاف، سر استخوان بازو در داخل حفره گلنوئید (کاسه مفصل شانه) پایدار باقی میماند. از دیگر وظایف این عضلهها، بالا رفتن یا چرخیده شدن مفصل شانه است. با آسیبدیدگیهای مختلف، تاندونهایی که متصل به این عضلهها هستند، دچار پارگی جزئی یا کلی میشوند. در صورتی که بخشی از عضله آسیب دیده باشد، پارگی جزئی روتاتور کاف شانه رخ داده است. چنانچه پارگی از بالا به پایین عضله گسترش پیدا کند، پارگی کلی و با ضخامت کامل را خواهیم داشت.
علل پارگی روتاتورکاف شانه
روتاتور کاف شانه به دلایل متعددی دچار آسیب دیدگی و پارگی میشود. برای درک بهتر باید گفت، پارگی روتاتور کاف در دو حالت ناگهانی و طولانی مدت اتفاق میافتد. در ادامه به نمونههای بارزی که باعث پارگی روتاتور کاف شانه میشوند، اشاره خواهیم داشت.
- افتادن به زمین روی شانه
- وارد شدن ضربه شدید و ناگهانی به شانه
- وارد شدن ضربههای خفیف و مکرر به شانه در طولانی مدت
- انجام حرکات ورزشی شامل حرکات بالا بردن دست به طرف بالا در رشتههای ورزشی همچون تنیس، بیس بال، وزنه برداری و…
- کاهش خونرسانی به تاندونها در اثر افزایش سن
- بلند کردن اجسام سنگین
- رشد بیش از اندازه استخوان و ساییدگی استخوانها در اثر افزایش سن
علائم پارگی روتاتور کاف شانه
علائمی که پس پارگیهای جزئی یا کامل روتاتور کاف شانه مشاهده میشوند، هشداری برای مراجعه زودهنگام به متخصص ارتوپد هستند. مراجعه به پزشک و اقدام سریع برای درمان، احتمال جایگزین کردن روشهای غیر تهاجمی با روشهای درمان تهاجمی را افزایش میدهد. از جمله شایعترین علائم پارگی روتاتور کاف شانه عبارتند از:
- درد مفصل شانه در زمان بالابردن یا چرخاندن دست یا استراحت داشتن روی شانه
- کاهش دامنه حرکتی شانه و ناتوان بودن در بالا بردن دست
- شنیدن صداهای غیر معمول در هنگام حرکت دادن شانه
- ضعف شانه در انجام امور ساده و بلند کردن اجسام
نحوه تشخیص روتاتور کاف شانه
پس از مراجعه به متخصص ارتوپد، پزشک ابتدا شرحی از وضعیت شانه بیمار در وضعیتهای مختلف جویا میشود. سپس برای انجام معاینات فیزیکی، برخی حرکتهای لازم را روی مفصل شانه پیاده میکند و بازو را در جهتهای مختلف میگرداند. بیمار در صورت داشتن سابقه هر نوع بیماری بایستی پزشک خود را مطلع سازد. در ادامه تشخیص، پزشک بیمار را برای انجام آزمایش و تصویر برداری راهنمایی میکند. انجام آزمایش خون برای تعیین میزان خونرسانی به عضلههای بدن و انجام تصویر برداری اشعه ایکس یا ام آر آی برای تعیین دقیق پارگی روتاتور کاف شانه لازم و ضروری است.
درمان غیر جراحی پارگی روتاتور کاف شانه
نتایج آزمایشها و تصویرهای به دست آمده، شدت آسیب دیدگی را ارزیابی میکنند. چنانچه پارگی روتاتور کاف شانه جزئی و خفیف باشد، روشهای متعدد غیر جراحی در ترمیم و بازسازی عضله و تاندونهای آسیب دیده مؤثر خواهند بود. از جمله روشهای درمان غیر جراحی پارگی روتاتور کاف شانه عبارتند از:
- دارو درمانی و تجویز داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی
- داشتن استراحت کافی و خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
- انجام حرکتهای اصلاحی، ورزشی و شرکت در جلسههای فیزیوتراپی
- تزریق مستقیم داروی کورتیزون در محل دقیق آسیب دیدگی
- تزریق پلاسمای غنی شده یا اوزون به مفصل شانه
مواقع نیاز به جراحی برای ترمیم پارگی روتاتور کاف شانه
در مواقعی، پزشک متخصص تصمیم به انجام جراحی روی مفصل شانه و محل پارگی روتاتور کاف شانه میکند. وقوع این موارد میتواند به ندرت پیش آید و گزینه انجام جراحی آخرین گزینه باشد. اشاره کوتاهی به مواقع نیاز به جراحی برای ترمیم پارگی روتاتور کاف شانه خواهیم داشت.
- موقعی که روش های درمانی غیر جراحی تاثیرگذاری لازم و کافی را نداشته باشند.
- موقعی که پارگی روتاتور کاف جدید و شدید باشد.
- موقعی که ضعف عضلانی شدیدی به همراه پارگی روتاتور کاف شانه باشد.
- موقعی که پارگی وسعت و اندازه زیادی داشته باشد.
درمان جراحی پارگی روتاتور کاف شانه
بسته به شرایط اورژانسی یا عادی بیمار برای درمان و ترمیم پارگی روتاتور کاف شانه از دو نوع روش جراحی بهره میگیرند. شدت پارگی نیز در تعیین نوع جراحی دخیل است. در ادامه به بررسی این دو روش جراحی خواهیم پرداخت.
جراحی آرتروسکوپی
جراحی آرتروسکوپی شانه نوعی جراحی کم تهاجمی است که میتواند نتایج مطلوبی داشته باشد. در این نوع جراحی، شکافی به اندازه چند میلی متر روی شانه و نزدیک به آسیب دیدگی ایجاد میکنند. سپس لولهای به نام آرتروسکوپ را از طریق شکاف وارد مفصل میکنند. فرایند جراحی در مانیتوری وصل شده به دوربین لوله آرتروسکوپ به وضوح قابل مشاهده است. پزشک به کمک این تصاویر، پارگی روتاتور کاف را به وسیله ابزارهای مخصوصی بازسازی و ترمیم میکند.
جراحی باز
چنانچه پارگی بسیار شدید و وسیع باشد و همچنین به محل پارگی دسترسی کافی نباشد از جراحی باز استفاده میکنند. در این جراحی تهاجمی، شکاف حدود 4 سانتی متری ایجاد میکنند و با دقت بیشتری شروع به ترمیم محل پارگی میکنند. جراحی باز نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و احتمال بروز عوارضی مانند خونریزی و عفونت در این روش از جراحی، بیشتر از آرتروسکوپی خواهد بود. بعد از جراحی باز، بیمار به مراقبتهای بیشتری نیاز دارد.
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا در مورد پارگی روتاتور کاف شانه و دلایل، علائم و راههای درمان آن پرداختیم. این عارضه به صورت ضربه ناگهانی، وارد شدن فشار مکرر و با افزایش سن ایجاد میشود. برای درمان پارگی خفیف روتاتور کاف از روشهای دارو درمانی، تزریق کورتیزون و فیزیوتراپی برای درمان پارگی شدید روتاتور کاف از جراحیهای آرتروسکوپی و عمل باز استفاده میکنند. دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوقتخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، تجربه و تخصص کافی در زمینه ترمیم آسیبدیدگیهای زانو و لگن دارد. شما میتوانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای درمان پارگی روتاتور کاف شانه اقدام کنید.