ممکن است شما نیز اصطلاح قفل شدن زانو را شنیده باشید. منظور از قفل شدن زانو زمانی است که نمی‌توانید زانوی خود را صاف یا خم کنید. در این حالت اینطور تصور می‌شود که چیزی درون مفصل زانو گیر کرده باشد. در واقع منظور از قفل شدن واقعی زانو، وجود یک مانع مکانیکی از جمله مینیسک پاره شده، غضروف یا استخوان است که مانع از حرکت آسان زانو خواهد شد. در برخی موارد قفل شدن زانو به صورت کاذب و به دلیل درد شدید به طور موقتی ایجاد می‌شود. در ادامه مطلب به علت قفل شدن زانو و روش‌هایی که می‌تواند آن را درمان کند، خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله می خوانید
منظور از قفل شدن زانو چیست؟
مفصل زانو می‌تواند نقش اصلی در حرکت و چرخش این بخش از بدن ایفا کند. با محدود شدن دامنه حرکتی زانو، فرد نمی‌تواند زانو را راست یا خم کند. در این زمان به اصطلاح گفته می‌شود زانو قفل شده است. این مشکل اغلب با درد همراه بوده و در صورتی که فرد دچار قفل شدن زانو شود، امکان حرکت دادن زانو برای وی وجود ندارد. در این لحظه تنها می‌توان چند دقیقه منتظر ماند و با قدم‌های کوتاه و آرام یا با کمک دست زانو را حرکت داد تا حالت خالی کردن زانو پس از چند دقیقه از بین برود.
انواع قفل شدگی زانو
در قفل شدن واقعی زانو، یک مانع مکانیکی به شکل حقیقی و واقعی از قبیل استخوان یا غضروف باعث عدم حرکت مفصل شده و بدین ترتیب زانو قفل می‌شود.
در قفل شدن کاذب هیچ مانع مکانیکی‌ای در مفصل زانو وجود ندارد. اما قرار گرفتن در یک وضعیت خاص باعث بروز چنین مشکلی شده است. به عنوان مثال نوع نشستن فرد می‌تواند یکی از دلایل قفل شدن زانوی کاذب باشد. همچنین نشستن‌های طولانی مدت به شکل چهار زانو باعث اختلال در حرکات مفصل شده و این مورد پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شود.
دلایل ایجاد قفل شدن در زانو چیست؟
احتمالاً هر عارضه‌ای در بدن به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. قفل شدن زانو نیز ممکن است به دلیل برخی عوامل و بیماری‌ها ایجاد شده و باعث خالی کردن زانو شود. در ادامه به شایع‌ترین دلایل قفل شدگی این مفصل پرداخته‌ایم.
پاره شدن مینیسک؛ علت قفل شدن زانو
یک علت قفل شدن زانو، پارگی مینیسک است. این غضروف c شکل نقش ضربه‌گیر را در مفصل بازی کرده و ثبات بیشتری به آن می‌دهد. مینیسک بین استخوان ساق پا و استخوان ران قرار گرفته و در اثر ساییدگی‌های تدریجی مفصل یا ضربه‌های شدید پاره می‌شود. در صورتی که به دلیل آسیب، مینیسک پاره شود، بین زانو و مفصل آن به دام افتاده و اصطلاحاً گیر می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود که فرد نتواند زانوی خود را به راحتی خم یا صاف کند. در این شرایط فرد صدای کلیک یا تق تق را در قسمت زانو تجربه می‌کند.
وجود تکه‌های آزاد در قسمت مفصل زانو
در برخی موارد به علت ایجاد آسیب در بخش غضروف و استخوان‌های مفصل، این قسمت‌ها شل یا جدا می‌شوند. همچنین این قطعات می‌توانند همانند یک مانع مکانیکی بوده و در بین استخوان‌های زانو قرار بگیرند. وجود این موانع از حرکت آزادانه مفصل جلوگیری خواهد کرد. برخی آسیب‌ها و یا بیماری‌هایی نظیر آرتروز می‌توانند باعث بروز چنین مشکلی شوند. همچنین قفل شدن زانو هنگام راه رفتن نیز از عوارض شایع بیماری آرتروز و یا آسیب غضروف زانو است.
بورسیت و ایجاد التهاب در بورس زانو
کیسه‌های حاوی مایع سینوویال که در اطراف مفاصل قرار دارند آن‌ها را به شکل بالشتک درآورده و از ایجاد اصطکاک زیاد جلوگیری می‌کنند. بیماری بورسید باعث تورم و دردناک شدن در قسمت بالای کاسه زانو می‌شود. از علل شایع ایجاد این بیماری می‌توان به خونریزی بورس‌ها، آسیب دیدگی پیش کشکک، کار‌هایی از قبیل باغبانی و فعالیت‌های ورزشی که نیاز به زانو زدن دارند، اشاره کرد.
ایجاد التهاب در مفاصل زانو؛ علت قفل شدن زانو
برخی بیماری‌ها از قبیل آستئو آرتریت یا آرتروز باعث ایجاد التهاب در مفصل زانو شده و به عنوان علت قفل شدن زانو شناخته می‌شوند. با افزایش سن و تحلیل یا فرسوده شدن غضروف‌ها، بروز آرتروز در قسمت زانو افزایش پیدا می‌کند. در این حالت تکه‌های غضروف آسیب دیده درون مفصل گیر کرده و باعث ایجاد مشکل در مفصل می‌شوند. التهاب در مفصل زانو می‌تواند حتی باعث قفل شدن زانو در خواب نیز شود.
عوارض پس از جراحی به عنوان علت قفل شدن زانو
در برخی موارد جراحی روی زانو و یا ربات‌های آسیب دیده و همچنین جراحی‌های قسمت‌های دیگر مفصل زانو می‌تواند باعث ایجاد قفل شدن زانو شود.
سندروم پلیکا و قفل شدن زانو
یکی از دلایل پایداری مفصل زانو کپسول مفصلی دور تا دور آن است که می‌تواند نقش مهمی در ثبات آن داشته باشد. سطح داخلی مفصل زانو از یک غشا تشکیل شده که به سمت داخل حالت چین خوردگی داشته و در حالت عادی مشکلی ایجاد نخواهد کرد. در صورتی که فرد فعالیت بدنی شدید یا حرکات مداوم در زانو از قبیل دوچرخه‌سواری داشته باشد، سطح داخلی مفصل دچار فرسایش شده و هر ضربه یا آسیب اندک می‌تواند باعث التهاب آن شود. از علائم اصلی التهاب در زانو، ایجاد درد همراه با قفل شدن زانو است.
علائم اصلی قفل شدن زانو
- فرد در هنگام حرکت دادن زانو ناتوان بوده و باید زانو را به همراه درد خم یا صاف کند.
- ایجاد درد و تورم در ناحیه زانو از علائم قفل شدن زانو است.
- سفتی مزمن در زانو و محدود شدن دامنه حرکتی از علائم قفل شدگی در قسمت زانو خواهد بود.
- قفل شدن زانو اغلب با صدای تق تق یا کلیک همراه بوده و زانو در یک زاویه ۴۵ درجه به شکلی خاص قرار می‌گیرد.
- بی ثباتی در مفصل زانو، عدم تحمل وزن و ناتوانی فرد در راه رفتن از دیگر علائم قفل شدن زانو است.
درمان‌های متداول برای رفع علت قفل شدن زانو
پزشک متخصص ابتدا علت قفل شدن زانو را پیدا می‌کند. روش درمان این مشکل به علت آن بستگی دارد. اغلب معاینه فیزیکی، تصویربرداری با اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن روش‌هایی هستند که از طریق آن می‌توان به راحتی علت اصلی قفل شدن زانو را مشخص کرد. سپس پزشک با توجه به مشکل ایجاد شده درمان‌های مختلف را آغاز می‌کند.
درمان‌های خانگی برای رفع علت قفل شدن زانو
در صورتی که علت اصلی قفل شدن زانو پارگی مینیسک باشد پزشک در مرحله اول پیشنهاد می‌کند فرد به جای دارو و جراحی، استراحت کمپرس یخ یا کمپرس سرد، فشرده‌سازی از طریق زانوبند‌های طبی و بانداژ مفصل و بالا نگه داشتن پا را امتحان کند.
آرتروسکوپی زانو برای خارج کردن غضروف
این جراحی کم تهاجمی توسط متخصص ارتوپد انجام می‌شود. پزشک متخصص برش‌های کوچکی را در ناحیه زانو ایجاد کرده و لوله‌های نازک آرتروسکوپ را همراه با دوربین از طریق برش‌ها وارد مفصل می‌کند. در این زمان اگر تکه‌های استخوان یا غضروف در این قسمت وجود داشته باشد، می‌توان با کمک ابزار‌های پزشکی آن را خارج کرد.
تکنیک‌های فیزیوتراپی و تقویت عضلات
راه حل دیگر برای حل مشکل قفل شدن زانو، استفاده از فیزیوتراپی و تقویت عضلات زانو است. این تکنیک‌ها می‌توانند باعث کاهش فشار ایجاد شده روی زانو شوند. همچنین درد کنترل شده و ریسک عود مجدد بیماری نیز کمتر خواهد شد. از جمله تکنیک‌های فیزیوتراپی برای حل این مشکل می‌توان به منوال تراپی، آب درمانی، الکتروتراپی، ماساژ درمانی و حرکت درمانی اشاره کرد.
چه زمانی برای قفل شدن زانو به بهترین جراح زانو تهران مراجعه کنیم؟
در برخی موارد مشکل قفل شدن زانو بعد از چند دقیقه بهبود یافته و یا فاصله زمانی آن بسیار زیاد است. بنابراین علت قفل شدن زانو چندان خطرناک نبوده و نیاز به مراجعه پزشک نخواهد داشت. اما در برخی موارد به دلیل برخی نشانه‌های خطرناک، بهتر است هرچه زودتر به پزشک متخصص مانند دکتر ابولقاسم زاده مراجعه کرد. در ادامه به برخی از علائم مشکل ساز قفل شدن زانو که نیاز به پزشک متخصص دارد اشاره شده است.
- زمانی که فرد در هنگام راست کردن زانو درد شدیدی احساس می‌کند.
- هنگامی که زانو متورم شده و لمس کردن زانو با احساس درد شدید همراه است.
- خم کردن زانو همراه با ایجاد صدا است.
- فرد امکان ایستادن روی پای آسیب دیده را ندارد.
- زمانی که قفل شدن زانو همراه با تب و یا دیگر علائم نشان دهنده عفونت باشد.
حرف آخر
عدم توانایی در راست کردن یا خم کردن زانو می‌تواند از دلایل قفل شدن واقعی زانو باشد. معاینه فیزیکی، بررسی تاریخچه پزشکی و انجام آزمایش‌هایی نظیر تصویربرداری با اشعه ایکس یا ام آر آی علت درد در زانو را به طور دقیق مشخص خواهد کرد. اغلب قفل شدن زانو به دلیل پارگی مینیسک روی داده و پزشک متخصص از جراحی آرتروسکوپی زانو استفاده می‌کند. هرگز نباید قفل شدن زانو را دست کم گرفت. حتی در صورت موقتی بودن و برطرف شدن درد آن، بهتر است باز هم آن را جدی گرفته و درمان آن را آغاز کنید.
در برخی موارد تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی همراه با فیزیوتراپی می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. دکتر ابوالقاسم زاده به عنوان فوق تخصص تومورهای عضلانی و استخوانی و به عنوان متخصص ارتوپد، بهترین درمان را برای علت قفل شدن زانو انتخاب خواهد کرد. برای دریافت مشاوره و رزرو نوبت از طریق سایت drabolghasemzadeh.com اقدام کنید.
