تاندون یا رشته‌های محکم بافت پیوندی فیبروز نقش مهمی در اتصال عضلات به استخوان ایفا می‌کنند. ایجاد مشکل و یا پارگی در تاندون باعث آسیب‌های ناتوان‌کننده، ایجاد مشکل در راه رفتن یا انجام فعالیت‌های روزمره خواهد شد. شما تا چه اندازه از پارگی تاندون زانو، علائم، نشانه‌ها و نحوه درمان آن آگاهی دارید؟ در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی مشکل پارگی در تاندون زانو، نحوه درمان و بهترین روش‌های درمانی بپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید
منظور از پارگی در تاندون زانو چیست؟
تاندون‌ها به عنوان یک رابط، ماهیچه را به استخوان متصل می‌کنند. این رشته‌های قوی و انعطاف‌پذیر در محل اتصال کشکک زانو و استخوان درشت نی قرار دارند و باعث می‌شوند تا افراد به راحتی بتوانند پای خود را صاف کنند. در صورتی که تاندون آسیب ببیند، با توجه به شرایط بیمار و تشخیص پزشک، ممکن است از درمان‌های شامل جراحی یا درمان‌های بدون جراحی استفاده شود. خوشبختانه پارگی در تاندون زانو یک اتفاق نادر محسوب شده و افراد کمی به طور سالانه به آن دچار می‌شوند.
دلایل ایجاد پارگی در تاندون زانو
آسیب‌های ورزشی از دلایل اصلی ایجاد پارگی در تاندون زانو محسوب می‌شوند. البته دلایل دیگری نیز برای ایجاد این عارضه وجود دارد. برخورد و ایجاد ضربه‌های ناگهانی به زانو باعث پارگی تاندون خواهد شد. همچنین افتادن از ارتفاع زیاد روی زانو یا قرار گرفتن زانو‌ها در معرض فشار زیاد باعث پاره شدن تاندون می‌شود. به عنوان مثال تصادفات رانندگی و ایجاد ضربه‌های ناگهانی و مستقیم روی زانو، پرش‌های ناگهانی و یا افتادن روی زانو در ورزش‌هایی مانند والیبال، بسکتبال و فوتبال از جمله دلایل پارگی تاندون به شمار می‌روند.
در برخی موارد آسیب‌های غیر فیزیکی نیز می‌توانند به شکل غیر مستقیم روی ضعیف شدن یا آسیب به تاندون نقش داشته باشند. از جمله این دلایل می‌توان به جراحی زانو، رماتیسم‌های فصلی، عفونت، استفاده از استروئید‌ها، دیابت، چاقی و لوپوس اشاره کرد.
علائم اصلی پاره شدن تاندون زانو
یکی از مهم‌ترین علائم پارگی تاندون زانو احساس پارگی یا ایجاد صدای تق تق از زانو است. در بیشتر موارد تاندون آسیب دیده مانع از صاف کردن زانو خواهد شد. همچنین افراد با تاندون پاره نمی‌توانند به راحتی راه بروند. از دیگر علائم این مشکل می‌توان به ایجاد درد، ورم و کبودی در ناحیه زانو، گرفتگی عضلات و خشکی زانو اشاره کرد.
همچنین ممکن است از نظر ظاهری حالت تو رفتگی یا نشانه‌های دیگر در محل وارد آمدن آسیب مشاهده شود. فرد با زانوی آسیب دیده ممکن است دارای حالت بی‌ثباتی و ناپایداری شده و کنترل زانو برای وی سخت باشد. کلیه علائم گفته شده ممکن است در زمان کشیدگی تاندون زانو نیز تجربه شود. بنابراین بهتر است برای اطمینان از سلامت یا پارگی در تاندون زانو به پزشک متخصص مراجعه کرد.
پزشک چگونه پارگی در تاندون زانو را تشخیص می‌دهد؟
یکی از راه‌های تشخیص پارگی تاندون، استفاده از اشعه ایکس و تصویربرداری است. تصویربرداری با اشعه ایکس می‌تواند زانو را از نظر آسیب‌های دیگر مشابه پارگی تاندون و حتی شکستگی بررسی کند. در صورتی که پس از معاینه فیزیکی و عکسبرداری با کمک اشعه ایکس، نسبت به پارگی تاندون اطمینان حاصل نشود، می‌توان از سونوگرافی یا تصویربرداری ام آر آی نیز استفاده کرد. ام آر آی به عنوان یک آزمایش سریع و ایمن هرگونه مشکل بالقوه دیگر در زانو را نیز شناسایی می‌کند. در برخی موارد پارگی تاندون ممکن است همراه با آسیب‌های دیگر باشد. بنابراین پزشک متخصص برای تشخیص پارگی‌ها از نوع جزئی یا کامل، از ام آر آی به عنوان یک ابزار تشخیصی مفید استفاده می‌کند.
روش‌های درمانی در پارگی تاندون زانو
پزشک متخصص ممکن است پس از بررسی شرایط و مشکل ایجاد شده برای بیمار، از دو روش جراحی یا روش بدون جراحی برای درمان پارگی تاندون زانو استفاده کند. البته درمان کامل پارگی عموماً با استفاده از جراحی صورت می‌گیرد. اما در صورتی که پارگی تاندون در زانو به صورت جزئی باشد، درمان‌های غیر جراحی پیشنهاد خواهد شد.
درمان بدون جراحی در پارگی تاندون زانو
زمانی که پارگی در تاندون به صورت جزئی باشد می‌توان بدون جراحی آن را تا حدودی درمان کرد. جراح ارتوپد با توجه به تشخیص خود از روش‌های مختلفی برای درمان استفاده خواهد کرد.
استراحت کامل: برای اینکه بیمار بتواند زانوی خود را صاف کرده و به آسانی راه برود، باید به مدت ۳ تا ۶ هفته پای خود را بدون حرکت نگه داشته و در حالت استراحت مطلق قرار بگیرد. در این حالت از بریس زانو، واکر یا عصا برای جلوگیری از تحمل وزن استفاده خواهد شد.
استفاده از کمپرس سرد: روش دیگر برای مدیریت درد، استفاده از کیسه یخ روی زانو به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و در کنار آن افزایش دامنه حرکتی بیمار است. همچنین پزشک متخصص ممکن است از دارو‌های ضد التهابی نیز استفاده کند.
فیزیوتراپی: دیگر درمان بدون جراحی برای پارگی تاندون، استفاده از فیزیوتراپی است. در صورتی که درد و تورم اولیه کاهش پیدا کند، ابتدا با کمک بریس برخی حرکات انجام گرفته و در نهایت تمرینات بدون نیاز به بریس نیز انجام خواهد شد. از جمله حرکات تقویتی شامل روش‌هایی مانند تحریک الکتریکی و اولتراسوندتراپی است که توسط متخصص فیزیوتراپی تجویز می‌شود.
درمان پارگی تاندون زانو با کمک جراحی
در برخی موارد حتی پارگی‌های جزئی تاندون زانو نیز به خودی خود بهبود نیافته و نیاز است تا درمان با کمک جراحی مورد استفاده قرار بگیرد. در جراحی تاندون زانو انتهای پاره شده به هم دوخته خواهد شد تا بتواند کشش مناسبی را ایجاد کند. البته این کشش نباید سفت یا شل باشد تا در نهایت عملکرد تاندون را مختل کند. جراحی پارگی تاندون زانو به صورت سرپایی انجام می‌شود و تنها از بی‌حسی موضعی در ستون فقرات استفاده خواهد شد.
اغلب ورزشکاران در صورت پارگی تاندون از جراحی استفاده می‌کنند تا بتوانند با سرعت بیشتری عملکرد و تمرینات خود را مجدداً آغاز کنند. جراحی پارگی تاندون نوعی جراحی اورژانسی محسوب نخواهد شد، اما بهتر است پس از وقوع حادثه به شکل فوری انجام گیرد. زیرا ترمیم آسیب ایجاد شده پس از ۵ هفته دشوار خواهد بود و ممکن است نتایج جراحی را تحت تأثیر قرار دهد.
مراقبت‌های پس از جراحی و ترمیم پارگی تاندون زانو
اغلب پس از جراحی برای ترمیم تاندون از ابزار‌های حمایتی مانند زانوبند و یا به ندرت گچ بلند اندام تحتانی استفاده خواهد شد. بیمار می‌تواند با استفاده از بریس یا واکر پای خود را صاف نگه داشته و وزن خود را روی آن قرار دهد. البته در زمان شروع راه رفتن بهتر است وزن روی اندام تحتانی تنها در حد تماس انگشتان با زمین انجام شود. اما با گذشت دو تا چهار هفته پس از جراحی می‌توان ۵۰ درصد از وزن بدن را روی پا‌ها قرار داد.
پس از ۶ هفته از جراحی فرد می‌تواند به طور کامل وزن بدن خود را روی پا‌ها قرار دهد. به طور کلی برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه نیاز به ادامه ورزش باشد. پس از این دوره تاندون پاره شده به شکل کاملی بهبود پیدا می‌کند. البته بسیاری از بیماران اعلام کرده‌اند برای اینکه بتوان به تمامی اهداف درمانی دستیابی پیدا کرد، بهتر است ۱۲ ماه از زمان جراحی گذشته باشد.
عوامل مؤثر روی زمان ترمیم تاندون زانو
فاکتور‌های مختلفی روی مدت زمان ترمیم تاندون آسیب دیده مؤثر هستند. مهم‌ترین عامل، نوع پارگی تاندون زانو است. پارگی‌های جزئی معمولاً سریعتر از پارگی‌های کامل بهبود پیدا می‌کنند. در صورتی که تاندون به طور کامل پاره شده و آسیب به آن بسیار شدید باشد، به زمان بیشتری نیز برای ترمیم آن نیاز خواهد بود. در این بین سن بیمار نیز روی مدت زمان بهبودی تأثیر می‌گذارد. هرچه بیمار جوان‌تر باشد، مدت زمان ترمیم تاندون زانو نیز کمتر خواهد بود. افراد دارای سیستم ایمنی قوی نیز نسبت به دیگر افراد مانند افراد مسن سریعتر بهبود پیدا می‌کنند. استفاده از روش‌های مختلف درمانی از قبیل فیزیوتراپی یا جراحی نیز می‌تواند زمان ترمیم تاندون زانو را کاهش دهد.
حرف آخر
در این مطلب در مورد پارگی تاندون و روش‌های درمانی آن صحبت شد. اغلب پزشک از طریق معاینه فیزیکی، گرفتن شرح حال از بیمار و مشاهده ایجاد ضربه می‌تواند پارگی در تاندون زانو را تشخیص دهد. با این حال استفاده از تست‌های تصویربرداری می‌تواند موارد پارگی کامل یا جزئی را برای به کارگیری روش‌های درمانی مشخص کند. با استفاده از تمرینات ورزشی و تقویت عضلات چهار سر و تاندون می‌توان خطر پارگی را در بیشتر موارد کاهش داد.
کلمه کلیدی: پارگی تاندون زانو
