مفصل زانو از بزرگترین و محرک ترین مفصل های بدن است. به دلیل فشاری که بر مفصل زانو در هنگام دویدن، پریدن و دیگر حرکات، وارد می شود، جزو آسیب پذیرترین مفصل های بدن به شمار می آید. از جمله این آسیب ها می توان به پارگی منیسک زانو اشاره داشت. ترمیم منیسک زانو توسط متخصص ارتوپد و با توجه به شدت آسیب دیدگی از طریق روش های غیر جراحی و جراحی انجام می شود. در این مقاله قصد داریم پیرامون منیسک زانو، آسیب دیدگی های آن، علائم و درمان این عارضه بررسی کنیم. در صورت داشتن پارگی منیسک زانو و اطلاع یافتن از ترمیم و درمان آن تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

 

آناتومی منیسک زانو

مفصل زانو از بخش های متعددی تشکیل یافته است. به نوعی غضروف که بین استخوان های زانو قرار دارد، منیسک زانو گفته می شود. منیسک غضروفی است که از وارد آمدن فشار مضاعف بر استخوان های پا و مفصل زانو جلوگیری می کند. از آن جایی که مفصل زانو محل اتصال استخوان ران با استخوان ساق پا است، این دو استخوان شکل های متفاوتی دارند. استخوان ساق، صاف است و استخوان ران دارای یک منحنی ظریفی است. منیسک زانو، اختلاف شکل بین این دو استخوان را از بین می برد. منیسک زانو در دو نوع است؛ که عبارتند از:

• منیسک داخلی: غضروفی به شکل C انگلیسی است.
• منیسک خارجی: غضروفی به شکل D انگلیسی است.
  منیسک خارجی به دلیل موقعیتی که در مفصل زانو دارد، نسبت به منیسک داخلی، دچار آسیب دیدگی کمتری می شود.

 

انواع آسیب های وارد بر منیسک زانو

پارگی منیسک زانو به عنوان اصلی ترین آسیب دیدگی منیسک زانو شناخته می شود. پارگی منیسک درجات مختلفی دارد و بسته به شدت پارگی در درجه های مختلف دسته بندی می شوند. در ادامه، انواع درجات پارگی منیسک زانو را بررسی خواهیم کرد.

• پارگی درجه 1: این نوع پارگی به اندازه یک دایره کوچک است و به سطح مفصل انتشار نیافته است.
• پارگی درجه 2: این نوع پارگی به اندازه یک خط باریک است و همانند پارگی درجه 1 به سطح مفصل گسترش پیدا نمی کند.
• پارگی درجه 3: این نوع پارگی به اندازه خط باریکی است که به سطح مفصل نیز گسترش یافته است.
• پارگی درجه 4: شدیدترین نوع آسیب دیدگی که در آن منیسک زانو در حالت تکه تکه قرار دارد.

علائم ناشی از آسیب دیدگی منیسک زانو

هر نوع آسیب دیدگی که مفصل زانو و اجزای آن به خود می بیند، بدون علائم باقی نمی ماند. پارگی منیسک زانو، همراه با نشانه ها و علائمی هستند که مراجعه به متخصص ارتوپد را ضروری می کنند. از جمله شایع ترین علائم ناشی از پارگی و آسیب دیدگی منیسک زانو عبارتند از:

• درد زانو به ویژه در زمان چرخش زانو
• درد زانو به هنگام لمس آن
• ایجاد التهاب و تورم در زانو
• کاهش دامنه حرکتی زانو
• توانایی نداشتن برای صاف نگهداشتن زانو
• صدا دادن زانو
• سفت و قفل شدن زانو در درجات بالای پارگی منیسک زانو

 

دلایل ناشی از آسیب دیدگی منیسک زانو

عوامل متعددی می توانند باعث آسیب دیدگی یا پارگی منیسک زانو باشند. این عوامل، شدت صدمه را تعیین می کنند. در ادامه به دلایل منجر به آسیب دیدگی منیسک زانو خواهیم پرداخت.

• وارد شدن فشار و ضربات ناگهانی طی بروز حوادثی مانند تصادفات یا تمرینات سخت ورزشی
• چرخش بیش از اندازه زانو
• حمل اجسام سنگین
• افزایش سن و فرسودگی بافت مفصل زانو
• نشستن به حالت چمباتمه در زمان های طولانی

روش های تشخیص آسیب دیدگی منیسک زانو

پس از مراجعه به متخصص ارتوپد، در همان ابتدای کار معاینات بالینی انجام می شود. تشریح حال بیمار و انجام حرکاتی مبنی بر تشخیص آسیب دیدگی زانو از جمله معاینات بالینی هستند. توضیح میزان و شدت درد مفصل زانو در حین حرکات تخصص و راه رفتن، راهنمای موثری برای پزشک متخصص خواهند بود. در ادامه برای تعیین محل دقیق آسیب دیدگی منیسک زانو و درجه پارگی آن از روش های متعدد تخصصی استفاده می شود. نتایج حاصل از این روش ها، برای درمان ترمیم مینیسک زانو ضروری خواهند بود. در ادامه اشاره ای به روش های تشخیص برای آسیب منیسک زانو خواهیم داشت.

• عکس برداری با اشعه ایکس
• عکس برداری با MRI

 

ترمیم مینیسک زانو بدون جراحی

بررسی های نتایج عکس برداری ها، اطلاعاتی با مضمون، محل دقیق و درجه پارگی مینیسک زانو در اختیار متخصص ارتوپد قرار می دهند. در صورتی که شدت و درجه پارگی کم باشد، بهترین گزینه درمانی از نظر پزشک متخصص، استفاده از روش های غیر جراحی موثر هستند. هر کدام از این روش ها به نوبه خود نتایج درمانی بسیار مطلوبی دارند. روش های ترمیم مینیسک زانو بدون اعمال جراحی عبارتند از:

دارو درمانی
مصرف داروهای تسکین دهنده درد و ضد التهاب، باعث کاهش درد و تورم در زانو می شوند. استفاده از کمپرس های یخ در بهبودی هرچه سریع تر و تاثیر هرچه بیشتر داروها، بی اهمیت نخواهد بود.

فیزیوتراپی
شرکت در جلسات فیزیوتراپی و انجام تمرینات اصلاحی باعث تقویت عضلات پا و افزایش دامنه حرکتی مفصل زانو می شود.

استفاده از بریس
استفاده از زانوبند طبیعی یا همان بریس، کمک مفیدی در ثابت نگهداشتن مفصل زانو و ترمیم پارگی مینیسک زانو خواهد داشت.

اوزون تراپی
تزریق اکسیژن به محل بافت های آسیب دیده زانو، اوزون تراپی نامیده می شود. اکسیژن باعث بهبود جریان خون در بافت های آسیب دیده می شود و التیام مینیسک زانو را تسریع می بخشد.

لیزر تراپی
تابش انرژی لیزر به بافت های صدمه دیده مینیسک زانو، باعث تحریک سلول ها می شود و تاثیر بسیار زیادی در کاهش درد، التهاب زانو و ترمیم مینیسک زانو خواهد داشت.

PRP
در این روش، از پلاسمای غنی شده خون استفاده می شود. تزریق پلاسمای غنی شده و جدا شده از خون بیمار، می تواند باعث تقویت عضلات آسیب دیده و ترمیم مینیسک زانو شود.

تزریق سلول بنیادی
در این روش کنسانتره سلولهای بنیادی استخراج شده از بند ناف نوزاد که حاوی غلظت بالای فاکتورهای رشد می باشد به داخل زانو تزریق می شود و می تواند منجر به ترمیم منیسک شود

 

ترمیم منیسک زانو به کمک جراحی

در صورتی که نتایج حاصل از روش های تشخیصی، خبر از شدت بالابپارگی منیسک زانو داشته باشند، متخصص ارتوپد از روش جراحی برای ترمیم منیسک زانو استفاده خواهد کرد. بسته به وضعیت بیمار، در برخی از جراحی ها، منیسک آسیب دیده زانو به طور کلی برداشته می شود و در برخی دیگر، بخش جزئی از منیسک زانو برداشته می شود و غضروف اصلی حفظ می شود. انجام جراحی باز منیسک زانو، به بستری شدن در بیمارستان و بیهوشی بیمار نیازمند است و روشی کاملاً تهاجمی خواهد بود.

جراحی ترمیم منیسک زانو به روش آرتروسکوپی

آرتروسکوپی با دو هدف تشخیص و درمان در آسیب منیسک زانو، انجام می شود. در این جراحی، برشی کوچک روی زانو ایجاد می شود و سپس از طریق این برش، میله متصل به دوربین وارد مفصل زانو می شود. دوربین محل دقیق پارگی مینیسک زانو را نشان می دهد تا متخصص ارتوپد بتواند به ترمیم یا برداشتن منیسک زانو اقدام نماید. از جمله مزایای این روش، دوره نقاهت کوتاه و ترخیص سریع بیمار از بیمارستان است.

 

مراقبت های بعد از جراحی ترمیم منیسک زانو

بعد از جراحی ترمیم منیسک زانو لازم است به نکاتی ضروری جهت بهبود سریع محل ترمیم و کوتاه شدن دوره نقاهت، توجه کافی شود. از جمله این مراقبت ها عبارتند از:

• خودداری از وارد کردن فشار مضاعف روی زانو و اجتناب از حمل اجسام سنگین
• شرکت منظم در جلسات فیزیوتراپی
• استفاده از بریس تا مدت زمان تعیین شده توسط پزشک متخصص

مراجعه به پزشک

در این مقاله پیرامون ترمیم منیسک زانو و همچنین دلایل، علائم و روش های درمان پارگی منیسک زانو بررسی کردیم. درد، التهاب و قفل شدن زانو از جمله علائم این عارضه هستند.

برای درمان و ترمیم این آسیب دیدگی از روش های غیر تهاجمی مانند تزریق اوزون، PRP، سلول بنیادی، بریس، لیزر درمانی و فیزیوتراپی استفاده می شود.

رایج ترین روش جراحی با هدف ترمیم منیسک زانو، روش آرتروسکوپی عنوان شده است.

دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده فوق تخصص ارتوپدی، تومورهای استخوانی و عضلانی، در زمینه تشخیص پارگی منیسک زانو و ترمیم آن تجربه و تخصص کافی دارد.

شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر فرشاد ابوالقاسم زاده برای تشخیص این آسیب دیدگی و درمان آن اقدام کنید.